Ο Θέμος Κορνάρος γεννήθηκε το 1906 στη Σίββα της Μεσσαράς στην Κρήτη. Η οικονομική ένδεια της οικογένειάς του τον ανάγκασε να εργασθεί από παιδί σχεδόν, ενώ αργότερα ταξίδεψε ανά την Ελλάδα ασκώντας διάφορα χειρωνακτικά επαγγέλματα. Όταν έφτασε στην πρωτεύουσα προσπάθησε να παρακολουθήσει μαθήματα στο Πανεπιστήμιο, δεν τα κατάφερε όμως γιατί παράλληλα δούλευε εργάτης στο χτίσιμο του Εθνικού Θεάτρου. Εκεί γνωρίστηκε με τον Κωστή Μπαστιά και μέσω αυτού με τον Φώτο Πολίτη, που δέχτηκε με ενθουσιώδεις κριτικές τα πεζογραφήματά του Το Άγιον Όρος και Σπιναλόγκα (1933). Συνέχισε να δουλεύει ως εργάτης ως το 1944, οπότε συνελήφθη από τα S.S. και κλείστηκε στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου ως την Απελευθέρωση. Οι κακουχίες του είχαν και συνέχεια: καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο χρόνων με αφορμή το κείμενό του Αγύρτες και κλέφτες στην εξουσία (στραμμένο εναντίον αρχιεπισκόπου), συνελήφθη το 1947 και εξορίστηκε ως το 1952. Την εκδοτική του δραστηριότητα ξανάρχισε μετά το 1955 και ως το 1960 κυκλοφόρησε τέσσερα πεζογραφήματα και δύο τόμους ταξιδιωτικών εντυπώσεων και επιμελήθηκε δυο ανθολογιών αντιστασιακής λογοτεχνίας με τίτλους Θυσίες και δάφνες του ελληνικού λαού και Αρματωμένη Ελλάδα. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Νέοι Πρωτοπόροι, Ελεύθερα Γράμματα, Επιθεώρηση Τέχνης και την εφημερίδα Η Αυγή. Ταξίδεψε στην Ιταλία, την Ελβετία, τη Σοβιετική Ένωση και σε χώρες των βαλκανίων. Πέθανε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου. [Για τα τελευταία εφτά χρόνια της ζωής του δεν έχουμε στοιχεία, παρά μόνο πως αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα, καθώς οι εκδοτικοί οίκοι δεν σεβάστηκαν τα συγγραφικά του δικαιώματα. Ασαφής παραμένει επίσης ο λόγος του θανάτου του, ενώ δεν υπάρχουν χειρόγραφά του]. Στην Κρήτη εξέδωσε και το πρώτο του πεζογράφημα με τίτλο Έρωτας ή αναιστησία. Το πεζογραφικό έργο του Θέμου Κορνάρου τοποθετείται χρονικά στην ελληνική πεζογραφία της γενιάς του μεσοπολέμου. Το έργο του είναι στρατευμένο, έχει τη μορφή ντοκουμέντου καταγγελίας, κινείται στα πλαίσια της ρεαλιστικής γραφής και της άμεσης καταγραφής προσωπικών βιωμάτων του συγγραφέα με έντονα πολεμικό ύφος. Παράλληλα αν και ο Κορνάρος ήταν ενταγμένος στην Αριστερά, ο προβληματισμός του στα πρώτα του έργα ξεπερνούσε τα στενά όρια της πολιτικής και υπαγορευόταν από το γενικότερο ανθρωπιστικό ιδεολογικό προσανατολισμό του συγγραφέα. Με το πέρασμα του χρόνου οδηγήθηκε (κυρίως μετά το 1935) στο διδακτισμό και την αυστηρή ιδεολογική στράτευση, διατήρησε ωστόσο αμείωτη τη δεινότητα της αφηγηματικής του τεχνικής.
Πέθανε πάμφτωχος στην Αθήνα το 1970.
1. Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τα λήμματα Αργυρίου Αλεξ., «Θέμος Κορνάρος», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Ε’, σ.122-134. Αθήνα, Σοκόλης, 1992, Ζήρας Αλεξ., «Κορνάρος Θέμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986 και Καμπάνης Φάνης, «Κορνάρος Θέμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
• Αργυρίου Αλεξ., «Θέμος Κορνάρος», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Ε΄, σ.122-134. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
• Βαρίκας Βάσος, Κριτική για το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, Φιλολογικά Χρονικά26, 1η/5/1945, σ.114-118.
• Βουρνάς Τάσος, «Ο Θέμος Κορνάρος και το φιλολογικό κοινωνικό ρεπορτάζ», Η Αυγή, 26/6/1959.
• Βουρνάς Τάσος, Συνέντευξη του Θέμου Κορνάρου, Η Αυγή, 26/7/1961.
• Γκόρπας Θωμάς, Περιπετειώδες κοινωνικό και μαύρο νεοελληνικό αφήγημαΒ΄ (1909-1956), σ.178-183. Αθήνα, Σίσσυφος, 1981.
• Ζεβγάς Αντρέας (Αιμίλιος Χουρμούζιος), Κριτική για τη Σπιναλόγκα, Νέα Επιθεώρηση5, 1933, σ.126.
• Θέμος Κορνάρος · επιμέλεια Λεωνίδας Χρηστάκης - Κωστής Τριανταφύλλου. 1974 (κείμενα των Μάρκου Αυγέρη, Έλλης Αλεξίου, Βασίλη Ρώτα, Λιλίκας Νάκου και Γιάννη Μαγκλή).
• Καμπάνης Φάνης, «Κορνάρος Θέμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• Πανσέληνος Ασημάκης, Κριτική για το Άγιον Όρος και τη Σπιναλόγκα, Νέοι Πρωτοπόροι, 1933.
• Πολίτης Φώτος, Κριτική για το Άγιον Όρος-Οι άγιοι χωρίς μάσκα, Επιλογή κριτικών άρθρωνΓ΄ · Λογοτεχνικά, σ.366-369. Αθήνα, Ίκαρος, 1983.
• Ραυτόπουλος Δημήτρης, «Θέμου Κορνάρου:Στάχτες και φοίνικες», Επιθεώρηση ΤέχνηςΗ΄, ετ.Δ΄, 7/1958, αρ.43, σ.66-68.
• Ρώτας Βασίλης, Κριτική για το Στάχτες και φοίνικες, Η Αυγή, 28/1/1958.
• Σπανδωνίδης Πέτρος, Κριτική για το Άγιον Όρος και τη Σπιναλόγκα, Η Πεζογραφία 1929-1933, σ.46-49. Θεσσαλονίκη, 1936.
• Σφακιανάκης Γιάννης Γ., Κριτική για το Ο Αλήτης, Νέα Εποχή4, 7/1935.
• Χάρης Πέτρος, Κριτική για τη Σπιναλόγκα, Σαράντα χρόνια κριτικής ελληνικού πεζού λόγουΑ΄, σ.106-107. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981.
• Χατζίνης Γιάννης, Κριτική για το Καλοί και κακοί, Νέα ΕστίαΛΒ΄, 1942, αρ.365, σ.828-829.
• Χατζίνης Γιάννης, Κριτική για το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, Νέα ΕστίαΛΗ΄, 1945, αρ.435, σ.664-665.
Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)
• Έρωτας ή αναιστησία. Ηράκλειο, 1929.
• Άγιον Όρος · Οι άγιοι χωρίς μάσκα. Αθήνα, 1933.
• Σπιναλόγκα · Ad vitam. Αθήνα, Γκωγκώνης, 1933.
• Ο Αλήτης. Αθήνα, Γκωγκώνης, 1935.
• Καλοί και κακοί·Μυθιστόρημα. Αθήνα, Πυρσός, 1941.
• Δε θα πεθάνουμε ! Αθήνα, Κορόντζης, 1943.
• Ο Δαίμονας · Μυθιστόρημα. Αθήνα, Κορόντζης, 1943.
• Στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Αθήνα, Καραβίας, 1945.
• Ο εσταυρωμένος λαός μου. Αθήνα, Καραβίας, 1945.
• Αγύρτες και κλέφτες στην εξουσία. Αθήνα, 1946.
• Με τα παιδιά της θύελλας. Αθήνα, Μόρφωση,1956.
• Στάχτες και φοίνικες· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Δίφρος, 1957.
• Η αιχμαλωσία της νύχτας. Αθήνα, Δίφρος, 1958.
• Το ξεκίνημα μιας γενιάς· (Από τα βαλτονέρια της Μεγάλης Ιδέας). 1962.
• Η γη της Ανάστασης (Κίνα) · Ταξίδια. Αθήνα, Φαιστός, 1959.
• Οδός Προμηθέως · Ρωσία – Ελβετία – Ρώμη – Βουλγαρία- Ρουμανία. Αθήνα, Φαιστός, 1960.
• Θεσσαλονίκη 9-11 Μάη 1936 (Οι αγώνες του λαού). Αθήνα, Χρόνος, 1981.
Επιπλέον Πληροφορίες:
Αρχείο του λογοτέχνη υπάρχει στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.)