100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ
"Πριν γεννηθώ, η Θεία Χαρή, έτσι τη λέγαμε, παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Σάθα κατά κόσμον γιατρό αλλά πρωτοπόρο μεσαιωνοδίφη, τότε που η έρευνα για το Βυζάντιο ήτανε βυθισμένη σε σκοτάδι. Χωρίς ειδική μόρφωση ιστορικού, επιδόθηκε στην παρουσίαση των σημαντικοτέρων βυζαντινών κειμένων που ήταν ακόμη ανέκδοτα και κοιμόντανε στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη και στη Εθνική των Παρισίων. Όλη του τη ζωή την πέρασε σε αυτές τις δύο πόλεις και στο Παρίσι δημοσίευσε τα περισσότερα έργα του. Τα 10.000 ναπολεόνια που είχε προίκα η θεία Χαρή, τα ξόδεψε για να εκδώσει όλο του το έργο, αποκλειστικά αφοσιωμένος σε αυτό."
Κωνσταντίνος Τσάτσος
Ο Κωνσταντίνος Σάθας (ψευδώνυμο του Κωνσταντίνου Σαθόπουλου) γεννήθηκε στην Αθήνα και η καταγωγή του ήταν από το Γαλαξίδι. Αν και φοιτούσε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών διέκοψε τις σπουδές του για να ασχοληθεί με τη φιλολογική επεξεργασία και κριτική έκδοση του χειρογράφου του Χρονικού του Γαλαξιδίου το 1865. Στο χώρο των γραμμάτων ο Σάθας είναι γνωστός για το φιλολογικό και ιστοριοδιφικό έργο του, ωστόσο σε νεαρή ηλικία ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνία και τη μετάφραση. Το 1858 πραγματοποίησε την πρώτη του δημοσίευση, ένα εγκωμιαστικό άρθρο για τον δήμαρχο του Γαλαξιδίου Λουκά Καραλίβανο στην εφημερίδα Εσπέρα της Αθήνας. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις ποιημάτων, άρθρων και μεταφράσεών του στον αθηναϊκό Τύπο, όπου υπέγραφε με το πλήρες όνομά του ή με τα αρχικά Κ. Ν. Σ. Το 1859 κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή του "Νεκρικά δάκρυα επί του τάφου του Δημητρίου Λ. Ράλλη" και το 1861 εξέδωσε από κοινού με τον Δ. Σ. Κοπιδά το δεκαπενθήμερο περιοδικό "Κόσμος", του οποίου ανέλαβε τη σύνταξη ως το Μάιο του ίδιου χρόνου, οπότε αποχώρησε λόγω οικονομικών διαφωνιών του με το συνεργάτη του. Η ενασχόληση του Σάθα με το "Χρονικό του Γαλαξιδίου" εγκαινίασε τη στροφή του στην παλαιογραφική και βιβλιογραφική μελέτη, με έμφαση στη μεσαιωνική και μεταβυζαντινή ελληνική ιστορία. Ιδιαίτερα ανθηρή για τον Κ. Σάθα περίοδος στάθηκε η εικοσιπενταετία 1870-1895, οπότε με κρατική και ιδιωτική οικονομική ενίσχυση πραγματοποίησε έρευνα στα αρχεία της Βενετίας, της Κωνσταντινουπόλεως και το Παρισιού. Γύρω στο 1895 η έλλειψη οικονομικών πόρων και η προσβολή του από ασθένεια της όρασης, τον ανάγκασαν να διακόψει τις έρευνες. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο Παρίσι. Το σύνολο του έργου του τον κατέστησε έναν από τους προδρόμους της νεοελληνικής φιλολογικής και ιστορικής επιστήμης.